تفلیس، پایتخت گرجستان، شهری که سفر به آن مثل وارد شدن در دل قصههای شاه پریان است. یک سرزمین اصیل و کهن که یک دورانی گذرگاه پر رونق جاده ابریشم بوده، و حالا مقصدی جذاب برای توریستها است. جاهای دیدنی تفلیس هم مثل تاریخش، منحصربهفرد هستند و شاید نمونه آن در هر جایی گیرتان نیاید. دژها و کلیساهای با قدمت، هنرهای خیابانی و زنده، گالریها و تئاترها، معماری قرون وسطی و … فقط چند نمونه از دیدنیهای تفلیس زیبا هستند.
══━━━━✥◈✥━━━━══
تاریخچه شهر تفلیس
تاریخچه شهر تفلیس
نام پایتخت گرجستان به زبان گرجی «تبلیس» است که از کلمه «تیبلی» گرجی گرفته شده و در این زبان به معنای گرم است. وجود 30 چشمه آب گرم در دامنه های کوه تابوری، در نزدیکی شهر، باعث شد تا این نام را برای شهر تاریخی برگزینند. جالب آن که روزانه 3 میلیون لیتر آب از دل زمین این منطقه می جوشد. خوب است بدانید «تفلیس» صورت پارسی نام شهر است که توسط روس ها و ارمنی ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
گرچه تفلیس در قرن پنجم میلادی و توسط یکی از امپراتورهای ایبری ساخته شد، اما باستان شناسان شواهدی پیدا کردند که نشان از وجود تمدن در هزاره چهارم پیش از میلاد در این منطقه دارد. چند هزار سال بعد در قرن چهارم، ابتدا قلعه ای در این مکان ساخته شد و صد سال پس از آن نیز تفلیس به وجود آمد.
شهر تفلیس از آن زمان به بعد حاکمانی با نژادهای مختلف را به چشم خود دید. در قرن هشتم اعراب به این منطقه دست یافتند و امارات تفلیس را پایه گذاری کردند. حکومت عربی سیستم قضاوت رسمی و جدیدتری را برای منطقه گرجستان به ارمغان آورد و همچنین حکومت مسلمانان در این دوره، تاثیر به سزایی در پیشرفت فرهنگی مردم داشت. با آن که تنها برخی از گرجی ها به اسلام گرویدند، تفلیس به شهری با حداکثر تعداد مسلمان ها بدل شد. حکومت مسلمانان و اعراب بر این منطقه تا نیمه دوم قرن یازدهم ادامه یافت. ابتدا تفلیس به دست سلجوقیان افتاد و بعد پس از جنگی سهمگین میان پادشاه گرجستان و سلجوقیان، گرجی ها پیروز شدند و پادشاه پایتخت را از کویتاسی به شهر تفلیس منتقل کرد. در طی این دوره، تفلیس دوران اوج شکوفایی اقتصادی و ساختار اجتماعی خود را تجربه کرد؛ اما این شکوه صد سال هم طول نکشید و در اواسط قرن سیزدهم و پس از شکست و ویرانی قابل توجه، به زیر سلطه مغول ها کشیده شد. در این زمان نیز تفلیس از لحاظ سیاسی و فرهنگی، بسیار تحت تاثیر حکومت مغول ها قرار گرفت.
در اواسط قرن چهاردهم مغول ها از شهر تفلیس و منطقه گرجستان اخراج شدند؛ اما تا مدت ها این شهر در میان حاکمان مختلف رد و بدل شد. ابتدا تیمور لنگ به تفلیس دست برد، سپس جهان شاه ایرانی و بعد اوزون حسن ترکی بر این منطقه حاکم شدند. در دوران صفویه و در زمان نادرشاه، گرجستان و تفلیس در دست حاکمان ایرانی بود. قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم، تفلیس تحت حکومت روسیه قرار گرفت و در اوایل قرن بیستم مدت کوتاهی استقلال یافت؛ اما پس از مدتی دوباره به زیر سلطه شوروی رفت. در نهایت در سال 1992 میلادی گرجستان توانست استقلال خود را بازیابد و تفلیس به عنوان پایتخت این کشور به حیات خود ادامه دهد
══━━━━✥◈✥━━━━══
آب و هوای شهر تفلیس
از آنجایی که شهر تفلیس در نیمکره شمالی و جنوب منطقه قفقاز قرار دارد، اقلیمی نیمه گرمسیری و مرطوب بر این منطقه حاکم است. در نتیجه مردم تفلیس تابستانهای بسیار گرم و زمستانهای نسبتا سردی را تجربه میکنند. با این وجود، گرجستان کشوری چهار فصل با آب و هوای معتدل است. در تمام فصول سال امکان سفر به تفلیس وجود دارد اما مسلما برخی ماههای سال مانند بهار و پاییز برای سفر به این شهر مناسبتر است. طی این دو فصل هوا معتدل بوده و بارندگی دلپذیری در جریان است.
══━━━━✥◈✥━━━━══
جاذبه های معروف شهر تفلیس
تفلیس زیباییهای بسیار زیادی برای تماشا دارد. از اماکن تاریخی و فرهنگی گرفته تا طبیعت چشمنواز آن، همگی تفلیس را در زیبایی زبانزد کردهاند. در ادامه با چند مورد از معروفترین جاذبههای این شهر آشنا میشویم تا در صورت سفر به این شهر از آنها بازدید کنید.
1.خیابان روستاولی ( Shota Rustaveli )
اولین جاذبه دیدنی که در لیست بهترین جاذبه دیدنی تفلیس به آن اشاره میکنیم، خیابان روستاولی است. این خیابان به عنوان اصلیترین و شلوغترین خیابان تفلیس شناخته میشود و بسیاری از بومیان نیز آن را با نام خیابان گلوینی میشناسند. گلوینی، نام یکی از بزرگترین و مطرحترین شاعران گرجستان میباشد که برای بومیان از احترام بسیاری برخوردار است. خیابان روستاولی حدود ۱.۵ کیلومتر طول دارد و از میدان تاویسوپلبا تا مترو روستاولی و خیابان کوستاوا را در بر گرفته است.
اغلب مراکز مهم دولتی و غیر دولتی تفلیس در این خیابان قرار دارند، در واقع این خیابان کافهها و رستورانهای شیک و محبوبی را در خود جای داده و در برخی قسمتها آن نیز میتوانید از بناهای تاریخی و مراکز مهم مانند پارلمان گرجستان، اپرا و باله شهر تفلیس، دادگاه عالی، کلیسای کاشوتی، موزه مردمی گرجستان، آکادمی تئاتر روستاولی و آکادمی علوم گرجستان بازدید نمایید. تفلیس شهری خوش آب و هوا است و از همین رو قدم زدن در کنار مناظر دیدنی و زیبای خیابان روستاولی و خرید میتواند برای هر بازدید کنندهای انرژی بخش باشد.
══━━━━✥◈✥━━━━══
2.قلعه ناریکالا (Narikala)
نکته ای که تعجب گردشگران را دو چندان می کند این موضوع است که ناریکالا قبل از آن که تفلیس بوجود آید و این چنین گسترش یابد ، در قرن چهارم میلادی به دست ایرانیان ساخته شده بوده است و بعد از آن شهر تفیلس به دست پادشاه وقت گرجستان ساخته و بعدها در گذر زمان به شهری مورد توجه و بعده ها بعنوان پایتخت گرجستان شناخته شد و بنابراین با انتخاب قلعه ناریکالا شما جاذبه ای ایرانی را در پیش رو دارید که قدمتی بیش از 1600 سال دارد و با معماری پارسی نیز بنا شده است که بسیار دیدنی و جذاب است ، موضوع قابل توجه در مورد این قلعه این است که ناریکالا از ابتدای ساخت و تا سال ها بعد آن ، نقش بسیار مهم و جدی در حفاظت از مناطق اطراف و همچنین شهر تفلیس داشته است و این نقش بسزا در طی قرن های 7 تا 12 میلادی یعنی درست همزمان با موضوع توسعه و رشد تفلیس نیز پر رنگ تر و مورد توجه قرار گرفت یعنی زمانی که روز به روز وسعت و پیشرفت شهر تفلیس رو به افزایش بود و دیوارهای شهر تا نزدیکی رود کر ( Kura river ) پیشی گرفته بود ” قلعه ناریکالا ” کنترل نظم این منطقه را در دست داشت و مهم تر این که امنیت مسیرهای تجاری اطراف رودخانه را نیز بصورت جدی تامین می کرد .
با همه این توصیفات ، خود قلعه ناریکالا نیز در طی زمان های گوناگونی مورد نفوذ و تسخیر قرار گرفته و در میان حکومت های مختلف دست به دست چرخیده و در ادامه با آن که این قلعه در زمان ساسانیان ساخته شده اما بازسازی های زیادی در دوره امویان مزین بر علت است که با نگاهی عمیق به معماری این قلعه زیبا ، نمادهای معماری اسلامی را قبل از هر سبک دیگری به وضوح ببینید و در انتها مهم است بدانید که ناریکالا در این شهر در میان عموم مردم گرجی با عنوان ” قلعه مادر ” نیز نامبرده می شود و به عنوان نماد باستانی و دفاعی شهر نیز حائز اهمیت میباشد .
یکی از خصوصیاتی که باعث شده کلی گردشگر و توریست از سراسر دنیا بازدید از ناریکالا را در برنامه خود قرار دهند ، دیدن منظره ای شکوهمند و مبهوت کننده شهر تفلیس می باشد که وقتی شما علاقه مندان وارد قلعه شدید ، بخش های مرتفع آن اعم از دیوارهای آن می توانند موقعیت بهتری را برای تماشای شهر به شما دهند که لذتش را ببرید و البته توجه داشته باشید این کار به هر کسی توصیه نمی شود و قدری خطرناک است چرا که ناریکالا بر روی کوه واقع شده است و بنابراین برای پیاده روی باید از ” دامنه متاتسمیندا ” پایین بیایید که این مسیر شیب تندی هم دارد پس با خودتان کودک و سالمندی را همراه نبرید ، در ادامه همان طور که در بخش جاذبه های اطراف در در زیر به شما معرفی می کنیم ، ناریکالا با دیدنی های بسیاری احاطه شده که بازدید از همه آن ها را می توانید در برنامه ریزی یک روزه خود جای دهید و خوشبختانه از آنجاییکه این جاذبه های پرطرفدار فاصله بسیار کمی با یکدیگر دارند ، می توانید این مسافت را با پای پیاده بروید و همچنین به عنوان گردشگر ، به شما عزیزان توصیه می کنیم که سعی کنید برای بازدید روشنی روز را انتخاب کنید از و پیش از تاریک شدن هوا این منطقه را ترک نمایید ،
══━━━━✥◈✥━━━━══
3.کارتلیس ددا یا مجسمه مادر
همانطور که پاریس برج ایفلش را دارد و لندن برج ساعت را، نماد تفلیس هم مجسمه مادر است. بخش جالب ماجرا این است که شما در هر نقطهی تفلیس که بایستید کارتلیس ددا را میبینید.
این مجسمه ۲۰ متری آلومینیومی بر فراز تپههای سولالاکی قرار دارد و یک جورهایی مثل چشم نگهبان تفلیس است. در دست راست بانوی گرجی شمشیری به تعبیر سلحشوری و تهدید دشمنان، و در دست چپ او جامی به معنای خوشامدگویی به مهمانان قرار دارد. ساخت این مجسمه در سال ۱۹۵۸ به مناسبت جشن ۱۵۰۰سالگی شهر تفلیس انجام شد.
══━━━━✥◈✥━━━━══
4.برج ساعت تفلیس
یکی از نمادهای محله قدیمی و البته یکی از شاخصترین مکان های دیدنی تفلیس برج ساعت است. این ساعت آنقدر جذاب و عجیب غریب است که انگار از دل قصههای والت دیزنی بیرون آمده. شاید انیمیشنی بودن سازه چندان بیربط به سازنده آن نباشد. چند سال قبل ریزوگابریازده عروسک گردان و نمایشنامه نویس کودک این ساعت را طراحی کرده است. تمام قطعات و بیش از ۱۰۰ کاشی استفاده شده در برج، کار صنعتگران گرجستان است.
ماجرای ساعت تفلیس همینجا تمام نمیشود! هر روز راس ساعت ۱۲ فرشتهای از در ساعت بیرون میآید و با چکش به زنگ ضربه میزند! علاوه بر ظهر، هر روز ساعت ۷ غروب هم توریستها در مقابل این برج میتوانند شاهد نمایش عروسکی کوتاه با نام «چرخه زندگی» باشند. در کنار سایر جاهای دیدنی تفلیس، این ساعت یک جاذبه متفاوت است که روح قصه و رویا را در شهر جاری کرده. پس فراموش نکنید در ۲ زمان ظهر یا ۷ غروب حتما سری به اینجا بزنید.
══━━━━✥◈✥━━━━══
5.معبد سامتاورو
اگر دلتان یک پکیج کامل شامل طبیعت، تاریخ و مذهب میخواهد به معبد سامتاورو بروید! این بنا در ۳۰ کیلومتری شمال تفلیس قرار دارد. در قرن چهارم ساخته شده و در قرن یازده بازسازی شده است. در کنار معبد و اهمیت تاریخی آن، طبیعت این منطقه به شدت زیبا و دیدنی است.
══━━━━✥◈✥━━━━══
7. محله حمام ها
آبگرمهای طبیعی ارتباط عمیقی با شهر تفلیس دارند. پیدایش و نام شهر تفلیس از همین آبگرم ها شکل گرفت. حمامهای تفلیس در بافت قدیمی شهر و محلهی آبانتوبانی قرار دارند. اگر دلتان یک اسپای باستانی با آبگرم درمانی و سونا و ماساژ میخواهد شک نکنید حمامهای مشهور تفلیس بهترین تجربه برای شماست.
جالب است بدانید جهانگردان معروف قدیمی و جدید (حتی مارکوپولوی معروف!) از این آبگرمها کلی تعریف کردهاند. بنای این حمامها به سبک شرقی کلاسیک ساخته شده است. سقف حمامها گنبدی شکل با شیشه مرکزی برای عبور نیست. علاوه بر یک ریلکس و آب درمانی فوق العاده، با بازدید از این حمامها و قدم زدن در محله قدیمی، با بخشی از تاریخ و معماری گرجستان هم آشنا میشوید. به قول الکساندر پوشکین: «در تفلیس با چیزی لوکستر از این حمامها مواجه نخواهید شد.»
══━━━━✥◈✥━━━━══
8.شهر سنگی اوپلیستسیخه
یکی از جاهای دیدنی تفلیس در اطراف شهر، شهر سنگی است. برای رسیدن به این شهر باستانی باید حدود ۸۵ کیلومتر مسیر طی کنید. اما اگر این فاصله را به جان بخرید با جاذبهای باورنکردنی روبرو خواهید شد! یک شهر در دل کوه و صخرهها، شهری که تمام فضاهای لازم از کانالها تا نانوایی را در دل سنگ دارد.
باستانشناسان اوپلیستسیخه را یکی از بزرگترین و قدیمیترین شهرهای سنگی جهان میدانند. از سال ۲۰۰۷ اسم این شهر در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده است. منطقه حدودا منطقه ۸ هکتار وسعت دارد و به بخشهای مختلف تقسیم میشود. اوپلیستسیخه نه فقط در اطراف تفلیس، در کل کشور گرجستان هم از جاذبههای برجسته است و سالیانه توریستهای زیادی را منطقه میکشاند
══━━━━✥◈✥━━━━══
9. کلیسای جامع تثلیث (Holy Trinity Cathedral )
ساخت کلیسای جامع تثلیث در بین سالهای ۱۹۹۵ میلادی تا سال ۲۰۰۴ صورت گرفته است و به عنوان بزرگترین کلیسای ارتدکس جهان و البته سومین کلیسای مرتفع دنیا شناخته میشود. این کلیسا از مساحت بسیاری برخوردار است و ظرفیت آن به حدود ۱۵ هزار نفر میرسد.
کلیسای جامع تثلیث به نام کلیسای سامبا نیز شناخته میشود و در یکی از مناطق مهم تفلیس قرار گرفته است. معماری این کلیسا آمیزهای از سبک سنتی مذهبی گرجی است که تاریخ معماری گرجستان در مقاطع مختلف شاهد آن بوده است. ارتفاع کلیسا چیزی در حدود ۹۷ متر است و عناصری از معماری بیزانس را نیز در خود جای داده است. جالب
توجه است که این کلیسای بزرگ، از ۹ کلیسا در مساحتهای کوچکتر تشکیل شده است و علاوه بر این، ۵ کلیسای کوچکتر دیگر نیز در طبقات زیرین بنا واقع شده است.
معماری بی نظیر کلیسای جامع تثلیث تفلیس از عناصری مانند بنای اصلی، برج ناقوس، اقامتگاه اسقف اعظم، صومعه، آکادمی علوم دینی، فرهنگستان الهیات، کارگاههای
آموزشی، استراحتگاه تشکیل شده و دارای یک گنبد مخروطی شکل ۹ ستونه از جنس طلا است. همچنین لازم به ذکر است که کلیسای جامع تثلیث تفلیس به دلیل معماری منحصربهفرد آن، یکی از مهمترین آثار معماری در جهان بهشمار میرود و همه ساله گردشگران و علاقهمندان بسیاری تنها برای بازدید از این کلیسا به کشور گرجستان و شهر تفلیس سفر میکنند.
══━━━━✥◈✥━━━━══
10.پل صلح ( Bridge of Peace )
پل صلح، یکی از محبوبترین جاذبههای دیدنی تفلیس میباشد که در سال ۲۰۱۰ و توسط یک طراح برجسته ایتالیایی ساخته شد. هدف از ساخت این پل اتصال قسمتهای قدیمی شهر به قسمتهای جدید آن بوده است. این پل بر روی رودخانه کورا ساخته شده است و طول آن به ۱۵۰ متر میرسد. در این پل، از ۱۲۰۸ بسته نورانی با طرحهای مختلف از ۶۰۴۰ لامپ LED به کار گرفته شده است و از همین رو بازدید از آن در شب، بسیار جذاب و دیدنی خواهد بود.
══━━━━✥◈✥━━━━══
11خانه اپرای پالیاشویلی
اگر هنگام گشت و گذار در خیابان روستاولی چشمتان به یک ساختمان رویایی خورد، این بنا همان خانه اپرای پالیاشویلی است. اینجا قلب موزیکال شهر است. مردم گرجستان به این ساختمان بینظیر خانه تئاتر باله و اپرای تفلیس میگویند. اگر به هنرهای نمایشی علاقه دارید میتوانید قبل از سفر بلیط باله یا تئاتر موردنظرتان را به صورت آنلاین رزرو کنید.
چیزی که مرکز اپرا را متمایز از ساختمانهای معمولی شهر کرده، معماری باشکوه آن است. یک سبک بینقص کلاسیک با ترکیبی از معماری بیزانس، رومی و رنسانس. با بازدید از خانه اپرای پالیاشویلی انگار در یک قصر جادویی قدم میزنید. قدمت ۱۶۰ ساله، تالارهای بینظیر، مخملهای تزئینی، لوسترهای عظیم و گرانقیمت و… یک ترکیب بینظیر را برای هنر دوستان ایجاد کرده است.
══━━━━✥◈✥━━━━══
تفریحات تفلیس
شهر توریستی تفلیس انواع تفریحات مدرن را برای گردشگران فراهم کرده است. مخصوصا تفریحات آبی که در تابستانهای گرم تفلیس طرفداران پروپاقرصی دارد.
1. آکوا پارک ( Aqua Park )
از تفریحات هیجان انگیزی که میتوانید در آکوا پارک تفلیس تجربه نمایید، هرچه بگوییم کم گفته ایم، این پارک امکانات تفریحی و سرگرمی بسیاری را در اختیار بازدید کنندگان قرار میدهد که از جمله آن ها میتوان به سرسرههای هیجان انگیز، استخرهای کودک و بزرگسال و مراکز بازی و سرگرمی متنوع اشاره کرد. بهترین زمان برای رفتن به این منطقه و استفاده کردن از پارک آبی از نیمه خرداد تا نیمه مهر ماه میباشد و همچنین خوب است بدانید که در همه ماههای سال، جمعیتی که از این پارک استفاده میکنند، چشمگیر میباشد. پارک آکوا از ساعت ۹ صبح تا ۵ بعدازظهر برای عموم باز است.
آکوا پارک تفلیس، دیگر جاذبه دیدنی تفلیس میباشد که در دسته پارکها قرار دارد. این پارک که از جذابیت منحصربهفرد و طبیعتی بی نظیر برخوردار است، یک مکان عالی برای تفریح و آب تنی در تفلیس بهشمار میآید. افتتاح آکوا پارک تفلیس، به سال ۲۰۰۶ باز میگردد که از همان سال به عنوان بزرگترین و مطرحترین پارکهای تفلیس، شناخته میشد. این پارک روباز یکی از پارکهای آبی محبوب و زیبای برای گردشگران و خود گرجیها میباشد.
2.پارک آبی جینو پارادایس
این مجتمع چندمنظوره، بخشهای متنوعی برای تفریح تمام سنین دارد. دسترسی آن مناسب است و در ۵ کیلومتری مرکز شهر تفلیس قرار دارد. اسپا، باشگاه، فودکورت، بخش کودک، بخش ساحلی، مرکز سلامت و… از امکانات جینو پارادایس هستند.
3.پارک ریکه تفلیس
ریکه یک پارک تمام عیار برای گذراندن بعدازظهر است. یکی از جاهای دیدنی تفلیس که هم دسترسی سادهای دارد و هم انواع فعالیتها برای سرگرمی تمام سنین. فضای وسیع و سرسبز، فوارهها و حوضها، قایقسواری در رودخانه، بازیهای کودک، دیوارهای صخرهای مصنوعی، انواع دستفروشی و مواد خوراکی و…در این پارک برای گردشگران مهیا است.
یک اتفاق جذاب در پارک ریکه فستیوال سالانه تبلیسوبا است. اگر در ماه اکتبر به تفلیس سفر میکنید دیدن این جشنواره را از دست ندهید. این رویداد جایی است که میتوانید در آن انواع نوشیدنیهای سنتی، غذاهای محلی، غرفههای صنایع دستی، رقص و آواز و … را تجربه کنید.
4.شهربازی متاتسمیندا
یک پارک مجهز و تفریحی که در تپه مرتفع شهر تفلیس قرار دارد. چرخ و فلک بلند این پارک پنجمین شهربازی مرتفع دنیاست. به طوری که هر دور آن حدودا ۱۵ دقیقه طول میکشد. دیدن کل شهر تفلیس از این ارتفاع تجربه بسیار هیجانانگیزی است. علاوه بر چرخ و فلک، قطارهای مارپیچ ۶۰ متری در متاتسمیندا قرار دارد که نمونه آن را حتی در اروپا به سختی پیدا میکنید. حدود ۶۰ وسیله بازی دیگر در شهربازی بزرگ تفلیس برای هیجان دوستان قرار دارد.
══━━━━✥◈✥━━━━══
جشنواره های شهر تفلیس
سالانه در شهر تفلیس چندین جشنواره و فستیوال برگزار می شود که به تفکیک فصل عبارت اند از:
بهار: جشنواره هولی یا رنگ در بهار، جشنواره بستنی، جشنواره گل و روز استقلال گرجستان
تابستان: جشنواره موسیقی اپن ایر تفلیس، جشنواره جاز دریای سیاه، جشنواره موسیقی سنتی آرت-جن، جشنواره موسیقی جم، جشنواره تبلیسوبا (Tbilisoba)
پاییز: جشنواره پنیر تفلیس، جشنواره بین المللی تئاتر تفلیس، جشنواره بین المللی فیلم تفلیس
زمستان: فستیوال ارتدکس گرجستان و جشنواره موسیقی جاز تفلیس
══━━━━✥◈✥━━━━══
دانستنیهای کاربردی از شهر تفلیس در گرجستان
حالا که با شهر تفلیس، مکانهای دیدنی، مراکز خرید تفلیس اشنا شدید ، بد نیست درباره برخی نکاتی که دانستن آنها برای سفر مفید هست نیز اطلاعاتی کسب کنید تا بهتر برای سفرهای آیندهتان برنامهریزی کنید. این اطلاعات مختصر را در ادامه میبینید:
اختلاف ساعت تفلیس با ایران: ۳۰ دقیقه عقبترسطح قیمت در مقایسه با ایران: در برخی موارد کمتر و در برخی موارد بیشترپول رایج در تفلیس: لاری گرجی (GEL)،.زبان رسمی: گرجیدین مردم: بیش از ۹۵% از شهروندان تفلیس مسیحی، ۱.۵% مسلمان و ۰.۱% یهودی هستند.سوغات شهر: اگر قصد خرید سوغاتی در شهر تفلیس گرجستان را دارید باید به کانتاسی (جام نوشیدنی ساخته شده از شاخ)، چاقوهای دست ساز، پاپاکی (نوعی کلاه های پشمی بزرگ و منسوجات دستباف) اشاره کنیم.وضعیت بهداشت: برخی میگویند آب آشامیدنی تفلیس سالم نیست اما بسیاری از گردشگران هم خلاف این گفته را عنوان کردهاند. به هر حال اگر نسبت به این قضیه حساس هستید و قصد سفر به تفلیس را دارید، بهتر است ریسک نکرده و از آب معدنی یا آب جوشیده استفاده کنید. شیر و لبنیات این شهر پاستوریزه و سالماند. به طور کلی، به هر سفری که در هر کجای دنیا میروید، بهتر است تنها از گوشت، ماهی و سبزیجاتی استفاده کنید که به خوبی پخته شده باشند و قبل از خوردن میوه نیز حتما پوست آنها را بگیرید.
══━━━━✥◈✥━━━━══
تورچی در این مقاله سعی داشت تا یک نمایی کلی از شهر زیبای تفلیس را برای شما شرح دهد اما هنوز خیابانهای و بناهای تاریخی و مراکز خرید زیادی وجود دارد که منتظر کشف شدن از سوی شما هستند که یک سفر به شهر زیبای تفلیس میتوانید از زیبایی های انها بهرمند شوید .